Τα γενέθλια είναι πολλά περισσότερα από άλλη μία ημερομηνία στο ημερολόγιο και λίγα κεράκια σε μία τούρτα. Είναι εκείνη η μαγική εποχή του χρόνου, σχεδόν σαν τα Χριστούγεννα, αλλά αφιερωμένη μόνο σε εμάς. Επί της ουσίας, εκείνη τη μέρα γιορτάζουμε την επέτειο της ημέρας που ξεκινήσαμε το δικό μας μοναδικό ταξίδι σε αυτόν τον κόσμο. Κάθε επέτειος της γέννησης μας σηματοδοτεί μια μοναδική στιγμή στο χρόνο και είναι μια υπενθύμιση ότι μας δόθηκε ένας ακόμη χρόνος από αυτό το υπέροχο δώρο που λέγεται ζωή.
Οι Ρωμαίοι ήταν από τους πρώτους ανθρώπους που γιόρτασαν τα γενέθλια, όπως τα ξέρουμε σήμερα. Κάθε επέτειος γενεθλίων ήταν αφορμή για φαντασμαγορικά πάρτι στα οποία χάριζαν δώρα στον εορτάζοντα ξεκινώντας έτσι μια παράδοση που διαφυλάχθηκε μέχρι και τις μέρες μας. Από την άλλη οι πρώτες τούρτες γενεθλίων φαίνεται να μας ταξιδεύουν στη Γερμανία του 15ου αιώνα όπου η τούρτα τότε έμοιαζε περισσότερο με γλυκόψωμο πασπαλισμένο με ζάχαρη και ένα κερί στη μέση. Ωστόσο, γύρω στον 17ο αιώνα οι τούρτες έγιναν πιο περίτεχνες, με παντεσπάνι, γλάσο και διακοσμητικά. Όσο για το πιο αναγνωρισμένο τραγούδι γενεθλίων, στην αγγλική γλώσσα, το γνωστό σε όλους μας happy birthday to you η μελωδία του προέρχεται από το τραγούδι good morning to all που συνέθεσαν στις ΗΠΑ οι αδελφές Patty και Mildred Hill στα τέλη του 19ου αιώνα. Παρουσιάστηκε πρώτη φορά στο κοινό, με τους στίχους που το ξέρουμε σήμερα, σε ένα musical του Broadway το 1931.
Σύμφωνα με έρευνες οι εορτασμοί των γενεθλίων προάγουν την ψυχική υγεία και ενισχύουν τη συναισθηματική ευεξία. Ωστόσο, δε γιορτάζουν όλοι τα γενέθλια τους. Εκείνοι που το κάνουν, το κάνουν με το δικό τους μοναδικό τρόπο. Ελάτε να ταξιδέψουμε παρέα στον κόσμο, να μυηθούμε στην ποικιλομορφία των παραδόσεων, τον πλούτο τις ιστορίας και τους αμέτρητους τρόπους με τους οποίους η επέτειος γέννησης είναι μέρα χαράς, σύνδεσης και ευγνωμοσύνης για τους διαφορετικούς ανθρώπους.
Στην Ιαπωνία το να γιορτάζουν τα γενέθλια στην επέτειο γέννησης κάποιου έγινε παράδοση μόλις τον περασμένο αιώνα. Παλιότερα όλοι γιόρτασαν την Πρωτοχρονιά. Όταν ένα παιδί γίνεται ενός έτους συμμετέχει σε ένα τελετουργικό που ονομάζεται erabitori. Απλώνουν γύρω από το παιδί διάφορα αντικείμενα που αντιπροσωπεύουν το πιθανό του μέλλον. Πχ αν επιλέξει μια αριθμομηχανή πιθανόν να ασχοληθεί με τον χώρο των επιχειρήσεων ενώ αν επιλέξει ένα μολύβι ενδέχεται να γίνει συγγραφέας. Κάθε χρόνο στις 15 Νοεμβρίου τα παιδιά που γίνονται επτά, πέντε ή τριών φοράνε παραδοσιακά ρούχα και πηγαίνουν σε έναν ιερό ναό να προσευχηθούν. Ο εν λόγω εορτασμός ονομάζεται shchi-go-san που στην ουσία πρόκειται για τους αριθμούς 7-5-3 στα ιαπωνικά. Αυτό γίνεται γιατί οι αριθμοί αυτοί θεωρούνται τυχεροί στην ιαπωνική κουλτούρα. Οι γονείς εκείνη τη μέρα χαρίζουν στα παιδιά τους μία καραμέλα χιλιάδων ετών και μία τσάντα στολισμένη με εικόνες χελώνας, γερανού και bamboo, γιατί θεωρούνται προάγγελοι καλής τύχης. Οι Ιάπωνες ενηλικιώνονται στα 20 τους χρόνια και τα γιορτάζουν τη δεύτερη Δευτέρα του Ιανουαρίου. Εκείνη τη μέρα, γνωστή και ως ημέρα ενηλικίωσης (seijin no hi) επισκέπτονται το δημαρχείο ντυμένοι με παραδοσιακές στολές για να ακούσουν μια ομιλία που τους καλωσορίζει στην ενηλικίωση. Το να φτάσει δε κάποιος τα εξήντα του χρόνια θεωρείται ισχυρό σύμβολο αναγέννησης, γιατί κατά την ιαπωνική κουλτούρα ο αριθμός 60 σηματοδοτεί την ολοκλήρωση του ζωδιακού κύκλου. Κατά τον εορτασμό αυτού του σημαντικού ορόσημου, γνωστού και ως kanreki, οι εορτάζοντες φοράνε ένα αμάνικο γιλέκο και κρατάνε ένα κόκκινο μαξιλάρι.
Ενώ στους δυτικούς πολιτισμούς γεννιέσαι και ζεις ένα χρόνο πριν γιορτάσεις τα πρώτα σου γενέθλια στην Κίνα την ημέρα που γεννιέσαι έχεις παράλληλα και τα πρώτα σου γενέθλια. Παλιότερα μάλιστα προσέθεταν την Πρωτοχρονιά άλλον ένα χρόνο στην ηλικία σου για το σεληνιακό νέο έτος. Ούτε λίγο ούτε πολύ μέχρι μέχρι να έχει φθάσει η πρώτη επέτειος γέννησης, θα μπορούσε το παιδί να σβήνει τρία κεράκια στην τούρτα του. Ουσιαστικά σύμφωνα με την κινέζικη παράδοση αυτή η προσέγγιση σηματοδοτεί πόσα χρόνια ζει κανείς αντί για πόσους κύκλους 365 ημερών έχει κάνει. Και στην Κίνα όπως και στην Ιαπωνία τα 60α γενέθλια είναι σημαντικά και μια επέτειος που αξίζει να εορταστεί, γιατί κάποιος που έχει φτάσει τα 60 έχει ολοκληρώσει ένα πλήρη ζωδιακό κύκλο, δηλαδή έναν πλήρη κύκλο ζωής. Στην κινέζικη αστρολογία 12 ζώα συμβολίζουν αστρολογικά τα ζώδια. Συγκεκριμένα το κινέζικο ημερολόγιο βασίζεται στα 12 ζώδια και στα πέντε φυσικά στοιχεία. Το μέταλλο, τη φωτιά, το νερό, τη γη και το ξύλο. Ένα παραδοσιακό φαγητό γενεθλίων στην κινέζικη κουλτούρα είναι το yo mein. Πρόκειται για noodles μακροζωίας που πρέπει να φαγωθεί ολόκληρο γιατί αν κοπεί θεωρούν πως θα κοπεί το νήμα της ζωής.
Αντί για το happy birthday to you στο Μεξικό τραγουδούν las mañanitas που στην ουσία μεταφράζεται σε μικρά πρωινά. Tο συγκεκριμένο τραγούδι το τραγουδούν όταν κάποιος σβήνει τα κεράκια στην τούρτα του αλλά επίσης το πρωί των γενεθλίων του. Τον ξυπνάνε τραγουδώντας. Μια εκπληκτική μεξικανική παράδοση στα πάρτι γενεθλίων, που έχει εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο, θέλει τον εορτάζοντα ή την εορτάζουσα με δεμένα μάτια και ένα ρόπαλο να προσπαθούν να σπάσουν μια piñata. Πρόκειται για πεπιεσμένο χαρτί σε χαρούμενα χρώματα και σχήματα, κυρίως ζώων, κρεμασμένο συνήθως σε κάποιο δέντρο. Αν δεν τα καταφέρει το ρόπαλο περνά στους καλεσμένους. Αυτός που θα τα καταφέρει θα γεμίσει τον τόπο από σοκολάτες καραμέλες και μικρά παιχνιδάκια. Τα πιο σημαντικά γενέθλια στη μεξικανική κουλτούρα είναι τα 15α γενέθλια ενός κοριτσιού που θεωρούνται η ημέρα που γίνεται γυναίκα. Εκείνη τη μέρα διοργανώνεται μία γιορτή, γνωστή ως quinceañera η οποία μοιάζει λίγο με γαμήλια τελετή. Το κορίτσι φοράει φόρεμα σαν νυφικό κρατάει ανθοδέσμη και κόβει μία πολυεπίπεδη τούρτα σε ένα ανθοστόλιστο χώρο γεμάτο μπαλόνια.
Τα πάρτι γενεθλίων είναι πολύ δημοφιλή στο Ηνωμένο Βασίλειο και πάντα σε αυτά υπάρχουν πολλά παιχνίδια για μικρούς και μεγάλους. Ένα από τα πιο γνωστά είναι οι μουσικές καρέκλες. Τοποθετούνται καρέκλες κυκλικά, φτάνει στο σύνολο τους να είναι μια λιγότερη από τα άτομα που συμμετέχουν στο παιχνίδι. Ξεκινά η μουσική και τα παιδιά (κυρίως) περπατούν ή χορεύουν γύρω απ’ τις καρέκλες. Όταν σταματήσει η μουσική ένα παιδί που δεν κάθισε φεύγει από το παιχνίδι και μαζί του μια καρέκλα, για να είναι πάλι λιγότερες Στο τέλος, θα απομείνουν δυο παιδιά που θα διεκδικούν μια καρέκλα. Όποιο απ’ τα δυο την προλάβει, θα έχει κερδίσει. Ένα άλλο δημοφιλές παιχνίδι είναι το ποιος θα βρει το δώρο. Κάθονται όλοι δίπλα-δίπλα και ξεκινά η μουσική. Όσο διαρκεί η μελωδία, ο καθένας δίνει το πακέτο στο διπλανό του μέχρι να γίνει η παύση της μουσικής. Όποιος έχει εκείνη την στιγμή το δώρο στα χέρια του, ξεκινά να αφαιρεί το περιτύλιγμα ώσπου να ξεκινήσει πάλι η μουσική. Έχει τυλιχθεί με τόσες πολλές στρώσεις χαρτιού που αυτό θα χρειαστεί να επαναληφθεί πολλές φορές μέχρι να αποκαλυφθεί το δώρο. Αυτός που θα το βρει το κερδίζει κιόλας. Τα πιο σημαντικά γενέθλια για τους Βρετανούς είναι τα 1α τα 18α τα 21α και μετά κάθε φορά που αλλάζει δεκαετία. Αυτός ή αυτή που θα φτάσει τα 100 θα λάβει ευχετήρια κάρτα από το Βασιλιά της χώρας. Μια παράδοση, καθαρά βρετανική, είναι η ευχετήρια κάρτα, η οποία ξεκίνησε στα μέσα του 19ου αιώνα, ουσιαστικά λίγο μετά από αυτές των Χριστουγέννων.
Στη Βόρεια Κορέα κανείς δεν θέλει να γεννηθεί 8 Ιουλίου ή 17 Δεκεμβρίου γιατί δεν επιτρέπεται κανείς να γιορτάσει τα γενέθλια του αυτές τις ημερομηνίες γιατί είναι η επέτειος θανάτου του Kim il–Sung (γνωστός και ως ο Μεγάλος Ηγέτης) και αυτή του Kim Jong-il (επίσης ηγέτης της χώρας και υιός του προηγούμενου). Περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι μάλιστα γιορτάζουν τα γενέθλιά τους στις 9 Ιουλίου ή στις 18 Δεκεμβρίου. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι όσοι γεννήθηκαν στις 8 Ιουλίου πριν από το 1994 μπορούν επίσημα να αλλάξουν την ημερομηνία γέννησης τους.
Εκτός από τούρτες, τραγούδια και δώρα, τα γενέθλια στην Ισπανία συνοδεύονται από έναν περίεργο έθιμο, το τράβηγμα του αυτιού. Σύμφωνα με την ισπανική παράδοση, γνωστή ως los tirones de oreja, το άτομο που γιορτάζει τα γενέθλια του λαμβάνει ένα απαλό τράβηγμα στο λοβό του αυτιού για κάθε έτος της ηλικίας του. Αν και η ακριβής προέλευση και το νόημα αυτού του ιδιόμορφου εθίμου δεν είναι απολύτως σαφείς ορισμένοι πιστεύουν ότι επειδή τα αυτιά είναι ένα μέρος του σώματος που δε σταματά ποτέ να μεγαλώνει το τραβήγμα αυτό μπορεί να σημαίνει μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.
Κάθε χρόνο τα γενέθλια είναι ένα θεόσταλτο δώρο και ένα νέο κεφάλαιο που προστίθεται στο βιβλίο της ζωής. Αν πρόκειται για τα δικά μας τότε σηματοδοτούν την αρχή της υπόλοιπης ζωής μας. Αν πρόκειται για αυτά των αγαπημένων μας τότε είναι μια επέτειος που γιορτάζουμε τον ερχομό τους στον κόσμο και ως εκ τούτου στη ζωή μας.
