Τα Χριστούγεννα έφτασαν και ο Άγιος Βασίλης είναι έτοιμος να αρχίσει το μεγάλο ταξίδι του, κατά το οποίο θα επισκεφτεί σπίτια σε κάθε γωνιά της γης, για να χαρίσει δώρα στα παιδιά και να γλυκαθεί με όλες αυτές τις λιχουδιές που αυτά θα του αφήσουν δίπλα στο δέντρο για να τον ευχαριστήσουν.
Τα δικά μας παιδιά τον περιμένουν πως και πως και του έχουν γράψει γράμμα εδώ και καιρό. Αλλά, ξέρατε ότι δεν τον λένε Άγιο Βασίλη σε όλες τις χώρες και ότι σε ορισμένες χώρες μάλιστα δεν είναι καν ένας Άγιος αυτός που φέρνει τα δώρα; Πολλές χώρες τον λένε πατέρα των Χριστουγέννων, άλλες μικρό Ιησού αλλά κυρίως στη δυτική παράδοση το πρόσωπο του Άι Βασίλη έχει ταυτιστεί με τη φιγούρα του Αγίου Νικολάου, που διακρινόταν επίσης για τη φιλανθρωπία και τη γενναιοδωρία του. Ο γνωστός σε όλους μας Santa Claus επί της ουσίας είναι ο Άγιος Νικόλαος, αφού το Santa Claus είναι σύντμηση του Santa Nicolaus.
Οι παραδόσεις των Χριστουγέννων είναι πολύ μοναδικές και ιδιαίτερες σε κάθε χώρα. Η ανακάλυψη νέων παραδόσεων είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να γιορτάσετε τα Χριστούγεννα και να μυήσετε τα παιδιά σας σε διαφορετικούς πολιτισμούς και άλλες κουλτούρες.
Πάμε λοιπόν να ταξιδέψουμε παρέα σε διάφορες χώρες για να μάθουμε ποιος χαρίζει δώρα στα παιδιά και πότε:
Στην Αγγλία τον Άγιο Βασίλη τον φωνάζουν Father Christmas, ουσιαστικά πατέρα των Χριστουγέννων. Ο Father Christmas αφού πρώτα λάβει τα γράμματα των παιδιών με τα οποία του ζητούν τι επιθυμούν, τα επισκέπτεται την παραμονή των Χριστουγέννων και αφήνει τα δώρα κάτω από το δέντρο όταν αυτά κοιμούνται. Αυτά, για να τον ευχαριστήσουν, του αφήνουν ένα κομμάτι κιμαδόπιτα με λίγο λικέρ Sherry ή ένα κομματάκι Christmas cake με λίγοτσάι.
Ο Άγιος Νικόλαος είναι και στην Ιρλανδία ο Άγιος Βασίλης και οι Ιρλανδοί συνηθίζουν να τον λένε Daidí na Nollag, δηλαδή μπαμπά των Χριστουγέννων. Εδώ η παράδοση καλεί τα παιδιά την παραμονή των Χριστουγέννων που αναμένουν την άφιξη του Daidí na Nollag να αφήνουν κιμαδόπιτα με λίγη από τη διάσημη ιρλανδική μπύρα Guinness δίπλα στο δέντρο, αλλά κάποια σπίτια τα τελευταία χρόνια επιλέγουν να αφήνουν λίγη χριστουγεννιάτικη πουτίγκα με το αγαπημένο ιρλανδικό λικέρ Baileys. Φυσικά τα παιδιά δε ξεχνάνε τον τάρανδο Rudolph στον οποίο αφήνουν ένα ζουμερό καρότο.
Τα Χριστούγεννα στη Γαλλία έχουν τον Père Noël, δηλαδή τον πατέρα των Χριστουγέννων, ο οποίος δίνει τα δώρα του επίσης την παραμονή των Χριστουγέννων. Τα παιδιά στη Γαλλία προτού απολαύσουν το γνωστό reveillon (ρεβεγιόν) της παραμονής των Χριστουγέννων αφήνουν παπούτσια δίπλα στο τζάκι τα οποία γεμίζουν με καρότα και λιχουδιές για τον γάιδαρο του Père Noël τον Gui. Για τον Père Noël αφήνουν μπισκότα σε ένα τραπέζι με μπόλικα αλεξανδρινά λουλούδια, τα οποία ονομάζουν étoile de Noël, κοινώς αστέρια των Χριστουγέννων.
Οι Ιταλοί αποκαλούν τον Άγιο Βασίλη Babbo Natale, που κυριολεκτικά σημαίνει και εδώ μπαμπάς των Χριστούγεννων. Σύμφωνα με την ιταλική παράδοση, ο Babbo Natale επισκέπτεται κάθε οικογένεια τη νύχτα της παραμονής των Χριστουγέννων, φέρνοντας δώρα στα παιδιά ενώ αυτά κοιμούνται και απολαμβάνει ένα ποτήρι γάλα μαζί με ένα κομμάτι κέικ Panettone. Ο Babbo Natale είναι η ανδρική φιγούρα των Χριστουγέννων και συνεργάζεται με μια γυναικεία φιγούρα που οι ντόπιοι αποκαλούν Befana. Πρόκειται για μια καλή μάγισσα, μαυροφορεμένη, με ψηλό καπέλο και σκουπόξυλο, η οποία επισκέπτεται τις οικογένειες την παραμονή των Θεοφανίων, δηλαδή στις 5 Ιανουαρίου. Η Befana φέρνει παλιές κάλτσες γεμάτες γλυκά για τα παιδιά που ήταν φρόνιμα και μερικά κομμάτια βρώσιμο γλυκό κάρβουνο, για τα παιδιά που δεν ήταν και τόσο φρόνιμα. Και στην Befana τα παιδιά αφήνουν ένα νόστιμο κομμάτι κέικ Panettone για να γλυκαθεί.
Ο Άγιος Βασίλης του Βελγίου ονομάζεται Sinterklaas, δηλαδή Άγιος Νικόλαος και μοιράζει δώρα στα παιδιά στις 6 Δεκεμβρίου, ανήμερα της εορτής του, παρέα με τον πολύτιμο βοηθό του, τον Zwarte Piet. Τα παιδιά κρεμάνε άδειες κάλτσες στο τζάκι για να τις βρούνε γεμάτες με δώρα το επόμενο πρωί. Πριν πάνε για ύπνο αφήνουν σανό και ζάχαρη για το άλογο του Sinterklaas ενώ για τον ίδιο και τον βοηθό του, τι άλλο από μερικά διάσημα βελγικά σοκολατάκια.
Στην Ελβετία ο Άγιος Βασίλης είναι επίσης ο Άγιος Νικόλαος, ο οποίος ονομάζεται Samichlaus, στο γερμανόφωνο μέρος της Ελβετίας και Saint-Nicolas στο γαλλόφωνο μέρος. Πολλά παιδάκια ωστόσο τον λένε απλά Père Noël ή Papa Noël, δηλαδή πατέρα ή μπαμπά των Χριστουγέννων. Ο Samichlaus έρχεται καβάλα πάνω σε γαϊδουράκι παρέα με έναν άλλο Άι Βασίλη, τον Schmutzli. Έρχονται και οι δύο μαζί στις 6 Δεκεμβρίου ημέρα της γιορτής του Αγίου Νικολάου. Τα δώρα τα έχουν σε σακιά στην πλάτη του γαϊδουριού. Το σακί του Samichlaus είναι γεμάτο καλούδια, όπως σοκολάτες, φιστίκια και μανταρίνια, για τα παιδιά που ήταν φρόνιμα, ενώ το σακί του Schmutzli, γεμάτο με ένα σωρό κλαδιά, για τα παιδιά που δεν ήταν φρόνιμα. Για να πάρουν μια λιχουδιά από τον Samichlaus ή τον Schmutzli τα παιδιά ενθαρρύνονται να απαγγείλουν ένα ποίημα ή να τραγουδήσουν ένα τραγούδι. Πριν παραδώσει τις λιχουδιές, ο Samichlaus λέει στα παιδιά ότι είναι περήφανος για τη συμπεριφορά τους ενώ ο Schmutzli τους υπενθυμίζει να συμπεριφέρονται σωστά.
Ο Άγιος Βασίλης στη Γερμανία λέγεται Weihnachtsmann, δηλαδή ο άνθρωπος των Χριστουγέννων. Ο Weihnachtsmann παρέα με το Christkindl, δηλαδή το μωρό Ιησού, επισκέπτονται τα παιδιά το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων την ώρα του δείπνου χωρίς να κάνουν καθόλου θόρυβο. Όταν αυτά τελειώσουν το δείπνο τρέχουν στο σαλόνι και βρίσκουν ένα σωρό δώρα κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Ωστόσο εδώ δώρα φέρνει και ο Nikolaus von Myra, δηλαδή ο Άγιος Νικόλαος. Συγκεκριμένα, παραμονή της γιορτής του, στις 6 Δεκεμβρίου, τα παιδιά αφήνουν τις καθαρές τους μπότες έξω από την είσοδο του σπιτιού για να τις βρούνε το επόμενο πρωί γεμάτες με σοκολάτες, μανταρίνια και καρύδια.
Και στην Ολλανδία έχουν δύο παραδόσεις. Η πρώτη θέλει τον Sinterklaas δηλαδή τον Άγιο Νικόλαο να φέρνει τα δώρα παραμονή της γιορτής του. Στη συνέχεια τα παιδιά είθισται να στολίζουν το χριστουγεννιάτικο τους δέντρο στις 6 Δεκεμβρίου ανήμερα της γιορτής του. Ο Sinterklaas καβαλάει το λευκό του άλογο στις στέγες των σπιτιών και πετάει δώρα μέσα από την καμινάδα. Όταν τα παιδιά ξυπνούν, έχουν ένα δώρο στα παπούτσια τους. Τα παιδιά της Ολλανδίας πιστεύουν ότι ο Sinterklaas δεν πρέπει να έχει γεμάτο στομάχι για να αντέχει να τρέχει από σπίτι σε σπίτι έτς δεν του αφήνουν κάτι να φάει. Φροντίζουν όμως να ταΐσουν, το άλογό του στο οποίο αφήνουν έξω καρότα, σανό και νερό. Η δεύτερη παράδοση αφορά στην παραμονή των Χριστουγέννων, όπου ο Kerstman, δηλαδή ο άνθρωπος των Χριστουγέννων, επισκέπτεται τα παιδιά και αφήνει δώρα στα παπούτσια τους που είναι τοποθετημένα είτε δίπλα στο τζάκι είτε στην είσοδο του σπιτιού.
Στην Ισπανία, ο Άγιος Βασίλης λέγεται Papa Noel και σε αντίθεση με πολλά άλλα μέρη του κόσμου, δεν είναι αυτός που συνήθως παραδίδει τα δώρα στα παιδιά το βράδυ πριν από τα Χριστούγεννα. Η παραμονή των Χριστουγέννων ή αλλιώς Noche Buena είναι το βράδυ που μαζεύεται όλη η οικογένεια για το παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο δείπνο και αν ένα παιδί λάβει ένα δώρο είναι κάτι μικρό. Αντίθετα, τα παιδιά στην Ισπανία περιμένουν με αγωνία τα Θεοφάνια, στις 6 Ιανουαρίου, όταν οι Los Reyes Magos κοινώς οι τρεις Βασιλιάδες, επισκέπτονται τα σπίτια και αφήνουν δώρα κάτω από τα χριστουγεννιάτικα δέντρα. Το προηγούμενο βράδυ τα παιδιά γράφουν γράμμα στον αγαπημένο τους βασιλιά με τις επιθυμίες τους και πριν κοιμηθούν, αφήνουν τις παντόφλες τους έξω από τις πόρτες τους για να γεμίσουν με καραμέλες και ζαχαρωτά οι τρεις Βασιλιάδες.
Από όλα τα ονόματα του Άγιου Βασίλη σε όλο τον κόσμο, αυτό της Δανίας είναι αρκετά μοναδικό. Στη Δανία, ο Άγιος Βασίλης αναφέρεται ως Julemanden ή the Yule Man. Απεικονίζεται μικρόσωμος, με λευκή γενειάδα, γκρι ρούχα και κόκκινο καπέλο. Τα παιδιά όταν γράφουν στον Julemanden μπορούν να στείλουν γράμματα στη δική του διεύθυνση στην οδό ταράνδων. Ο Julemanden ζει στη Γροιλανδία και φέρνει δώρα στα παιδιά την παραμονή των Χριστουγέννων. Τα παιδιά πριν πάνε για ύπνο του αφήνουν λίγο από το παραδοσιακό τους χριστουγεννιάτικο ρυζόγαλο για να γλυκανθεί.
Οι Νορβηγοί έχουν τη δική τους εκδοχή του Άγιου Βασίλη, που ονομάζεται Julenisse. Στη σκανδιναβική λαογραφία, το nisse είναι ένα μυθολογικό πλάσμα που μοιάζει με μικροκαμωμένο ανθρωπάκι, με μακριά λευκή γενειάδα και κόκκινο καπέλο. Το Julenisse φέρνει δώρα στα παιδιά της Νορβηγίας την παραμονή των Χριστουγέννων και αυτά για να τον ανακουφίσουν λίγο από το κρύο και το χιόνι που έχει έξω του έχουν δίπλα στο τζάκι λίγο Gløgg, ουσιαστικά ζεστό κρασί με μοσχοκάρυδο, κανέλα και πορτοκάλι και λίγα Pepparkakor, τραγανά μπισκότα σε γιορτινά σχήματα, με βασικά συστατικά το τζίντζερ, την κανέλα και το μοσχοκάρυδο.
Στην Τσεχία, τα δώρα τα φέρνει ο Svatý Mikuláš δηλαδή ο Άγιος Νικόλαος παρέα με τον Ježíšek δηλαδή τον μικρό Ιησού. Ο Svatý Mikuláš επισκέπτεται τα παιδιά το βράδυ της γιορτής του, στις 6 Δεκεμβρίου, όταν αυτά κοιμούνται και αφήνει καραμέλες κάτω από το μαξιλάρι τους. Ο Ježíšek επισκέπτεται τα παιδιά ανήμερα των Χριστουγέννων και αφήνει δώρα στα παπούτσια τους. Αντίθετα με άλλες χώρες δεν πάει την ώρα του ύπνου των παιδιών αλλά την ώρα που η οικογένεια είναι μαζεμένη γύρω από το γιορτινό τραπέζι. Έχει διακριτικά πάνω του ένα κουδουνάκι το οποίο κτυπάει φεύγοντας για να ειδοποιηθούν τα παιδιά ότι ήρθε.
Ο Άγιος Βασίλης στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής είναι ο γνωστός σε όλους μας από τις χολιγουντιανές ταινίες χαρούμενος στρουμπουλός παππούλης, με τα λευκά γένια και τα κόκκινα ρούχα, ο Santa Claus, επί της ουσίας ο άγιος Νικόλαος. Η παράδοση του Άι Βασίλη στις ΗΠΑ καλεί τα παιδιά αντί να γράφουν γράμμα να τον επισκέπτονται να κάθονται στα πόδια του και να ζητούν αυτοπροσώπως τι θέλουν. Αν ο Άγιος Βασίλης κρίνει ότι τα παιδιά αυτά ήταν ευγενικά και φρόνιμα τότε μπαίνουν στη λίστα nice αλλιώς μπαίνουν στη λίστα naughty. Τα παιδιά που βρίσκονται στη nice ανταμείβονται με δώρα από τον Άγιο Βασίλη το πρωί των Χριστουγέννων. Πριν πάνε για ύπνο τα Αμερικανάκια την παραμονή των Χριστουγέννων αφήνουν δίπλα στο δέντρο λίγα μπισκότα και ένα ποτήρι γάλα για τον Santa Claus και μερικά καρότα για τους ταράνδους του.
Στη Ρωσία τα Χριστούγεννα εορτάζονται στις 7 Ιανουαρίου γιατί, παρότι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, ακολουθούν το παλαιό ημερολόγιο. Ωστόσο, τα δώρα τους τα παιδιά εκεί τα παίρνουν την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Ο Ρώσος Άγιος Βασίλης ονομάζεται Ded Moroz και επισκέπτεται τα σπίτια παρέα με την εγγονή του την Snegurka. Η παράδοση λέει ότι τα παιδιά κάνουν έναν κύκλο γύρω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο και καλούν τον Ded Moroz και τη Snegurka. Όταν εμφανίζονται, το αστέρι και άλλα φώτα στο χριστουγεννιάτικο δέντρο ανάβουν.
Στην Ισλανδία δεν υπάρχει 1 Άι Βασίλης αλλά 13. Για την ακρίβεια δεν τους λένε καν Άι Βασίληδες αλλά Yule Lads, δηλαδή χριστουγεννιάτικα παλικάρια. Μοιάζουν με καλικαντζαράκια και αντί για δώρα κάνουν φάρσες και σκανδαλιές. Επισκέπτονται τα παιδιά ένας κάθε βράδυ ξεκινώντας από τις 13/12 έως και τις 25/12. Τα παιδιά καλού κακού τοποθετήσουν τα παπούτσια τους δίπλα στο παράθυρο του υπνοδωματίου τους και ελπίζουν να το βρουν γεμάτο με καραμέλες.
Για τους Αυστραλούς, καθώς η ήπειρός τους βρίσκεται στο νότιο ημισφαίριο, τα Χριστούγεννα είναι καλοκαιρινά και εντελώς διαφορετικά από τις άλλες χώρες. Ο Άγιος Βασίλης έρχεται την παραμονή της Πρωτοχρονιάς αντί την παραμονή των Χριστουγέννων, αντί για τάρανδο έχει jet ski και αντί για τη ζεστή κόκκινη στολή του φοράει κοντό παντελόνι και κοντομάνικο μπλουζάκι. Ίσως αυτός είναι ο λόγος που τα παιδιά εκεί παραδοσιακά αφήνουν μια παγωμένη μπύρα στον Άγιο Βασίλη για να κάνει ένα δροσιστικό διάλλειμα.
Εύχομαι να απολαύσατε το χριστουγεννιάτικο ταξίδι μας και να έχετε έτοιμο ένα γράμμα για τον Άγιο Βασίλη. Αν κι εγώ δεν είμαι πια μικρό παιδί για να του στείλω γράμμα, τα φετινά Χριστούγεννα θέλω να τον παρακαλέσω μαζί με τα δώρα που θα φέρει να χαρίσει απλόχερα σε όλα τα παιδιά καλή υγεία, αγάπη για να ζεσταίνει τις καρδιές τους και όμορφα χαμόγελα για να φωτίζουν τα γλυκά τους προσωπάκια.
Καλά Χριστούγεννα σε όλες και όλους!!!
