Από μικρή μου άρεσε να παρατηρώ τους ανθρώπους, να μελετώ συμπεριφορές και ενίοτε να αναλύω, μέσα μου, τον τρόπο που επικοινωνούσαν μεταξύ τους. Ιδιαίτερα τα ζευγάρια. Κάτι που μου κέντριζε πάντα το ενδιαφέρον ήταν η εξωλεκτική τους επικοινωνία, αφού ήταν αδύνατον να ακούσω τι έλεγαν. Ένα βλέμμα, ένα χαμόγελο, ένα άγγιγμα, ένα κλείσιμο του ματιού, μια χειρονομία. Ω! πόσα έλεγαν χωρίς να πουν τίποτα.
Παρότι είναι πολύ υποκειμενικό το τι ζητά ο καθένας, από μία σχέση ή ένα γάμο, για να είναι ικανοποιημένος, εντούτοις κάθε υγιής σχέση χρειάζεται κάποια βασικά στοιχεία για να είναι επιτυχημένη. Η επικοινωνία, για μένα, είναι ένα από τα βασικότερα. Θεωρώ ότι είναι ένα στοιχείο που βοηθά μια σχέση και ένα γάμο να βελτιώνεται, να εξελίσσεται και να ευδοκιμεί, ενώ από την άλλη η κακή επικοινωνία, η ακόμη χειρότερα η παντελής έλλειψη επικοινωνίας, δημιουργεί εμπόδια, παρεξηγήσεις, παρερμηνείες και συγκρούσεις.
Κι όμως σε όλη μας τη ζωή παρακολουθούμε μαθήματα σε διάφορες μορφές επικοινωνίας, όπως το γράψιμο ή η δημόσια ομιλία, όμως δε διδασκόμαστε μία βασική δεξιότητα της επικοινωνίας. Την ενεργητική ακρόαση. Όπου δεν ακούμε για να απαντήσουμε αλλά για να καταλάβουμε. Αυτό άλλωστε δε χρειάζονται όλοι οι άνθρωποι;
Μπορεί κάποιος να είναι ιδιαίτερα επικοινωνιακός, να διακατέχεται από μία ευχέρεια να εκφράζει τα συναισθήματά του, να ερμηνεύει τις σκέψεις του, να συμμετέχει σε μία συνομιλία με μη λεκτική επικοινωνία, αλλά να έχει μία σχέση ή ένα γάμο που αντιμετωπίζει πρόβλημα στην επικοινωνία αν δεν είναι παράλληλα και καλός ακροατής. Γιατί επικοινωνώ δε σημαίνει απλά λεκτικοποιώ μια σκέψη ή ένα συναίσθημα και το εκφράζω, αλλά καταφέρνω να μεταδώσω το σωστό μήνυμα στο συνομιλητή μου. Η γλώσσα του σώματος, οι εκφράσεις του προσώπου, ο τόνος της φωνής, όλα έχουν το ρόλο τους σε μια υγιή αλληλεπίδραση.
Τα ζευγάρια αλληλεπιδρούν καθημερινά, γεγονός που καθιστά την επικοινωνία πολύπλευρη και πολυδιάστατη. Είναι αναπόφευκτο να υπάρξουν διαφωνίες. Ειδικά στις περιπτώσεις εκείνες όπου υπάρχει κάτι που σε ενοχλεί και δεν το συζητάς. Αντίθετα το αποθηκεύεις κι αυτό σε βαραίνει συναισθηματικά, σε φορτίζει. Είναι επικίνδυνο όταν κρατάς τόσα πολλά ανείπωτα μέσα σου να εκφραστούν με ένταση και θυμό. Παράγοντες που οδηγούν ένα ζευγάρι σε μία συγκρουσιακή σχέση. Η εκτόνωση του θυμού μπορεί να σε αποφορτίσει εκείνη την ώρα από την ένταση, αλλά πληγώνει ανεπανόρθωτα την ψυχή του /της συντρόφου σου κι είναι επιζήμια για τη σχέση ή το γάμο σου. Τα πικρά λόγια πονάνε και οι πράξεις έχουν αντίκτυπο. Πρέπει ο καθένας να είναι εις θέση να αναλογίζεται τόσο τις πράξεις του όσο και τα λόγια του. Γιατί είτε μας αρέσει είτε όχι έχουν μεγάλο αντίκτυπο. Ακόμη και δίκιο να έχεις με έναν άσχημο τρόπο απλά το χάνεις.
Σε τέτοιες περιπτώσεις φρόντιζε να είσαι ψύχραιμος. Ένας ήρεμος και ήπιος τόνος στη φωνή δείχνει σεβασμό και μεταδίδει στοργή. Δίνει τη δυνατότητα στο/στη σύντροφο /σύζυγο σου να συνεχίσει να ακούει αυτά που έχεις να πεις και τον βοηθά να μη γίνει αμυντικός ή να αποτραβηχτεί από τη συζήτηση. Ακόμη κι αν δε συμφωνείς με αυτό που λέει ο σύντροφος σου διαφώνησε με σεβασμό. Να είσαι πρόθυμος, κάθε φορά, να αφαιρέσεις το φακό μέσω του οποίου βλέπεις μια κατάσταση και να αφεθείς να ανακαλύψεις κάτι, που αξίζει να δεις, με το δικό του φακό.
Πολλές φορές οι άνθρωποι είτε δυσκολεύονται να εκφραστούν, είτε φοβούνται να ανοίξουν την ψυχή τους. Βεβαιώσου ότι κατανοείς το βαθύτερο νόημα πίσω από τις λέξεις, ότι δεν μπαίνεις στην διαδικασία να κάνεις υποθέσεις, ότι ακούς όσα δε λέει. Γιατί πολλές φορές αυτά που δε λέγονται είναι εξίσου σημαντικά με αυτά που λέγονται. Μέρος του ακούω με τη βαθιά έννοια του όρου είναι και η αλλαγή συμπεριφοράς όταν κάτ΄ εξακολούθηση ο σύντροφος σου, σου εκφράζει πόσο τον πληγώνει μια δική σου συμπεριφορά. Είναι προνόμιο ο άλλος να σου επιτρέπει να μπεις στην ψυχή του, να σου ανοίγει την καρδιά του και είναι η κατάλληλη στιγμή να αναλάβεις την ευθύνη.
Επικεντρώσου στην εξεύρεση λύσης από κοινού, αντί να προσπαθείς να κερδίσεις τη διαμάχη. Δεν υπάρχει νικητής και χαμένος. Δεν είστε ο ένας εναντίον του άλλου. Είστε οι δυο μαζί, εναντίον του εκάστοτε προβλήματος. Μοιράσου λοιπόν τα συναισθήματά σου, χωρίς επίκριση, έκφρασε τις ανάγκες σου με θετικό τρόπο, πρότεινε λύσεις.
Φαντάσου το πρόβλημα που αντιμετωπίζετε σαν ένα ποτάμι που βρίσκεται ανάμεσα σας και σεις βρίσκεστε στην αντίπερα όχθη. Η επικοινωνία είναι η γέφυρα που θα χρειαστεί να χτίσετε για να βρεθείτε και πάλι μαζί. Κι αν σε κάποιες περιπτώσεις το ποτάμι γίνει χείμαρρος και γκρεμίσει τη γέφυρα που χτίσατε θα τη χτίζετε ξανά και ξανά, όσες φορές χρειαστεί. Κανείς δεν είπε ότι είναι εύκολο. Οι δεξιότητες επικοινωνίας χρειάζονται χρόνο, αμοιβαία προσπάθεια και ενέργεια για να οικοδομηθούν. Απώτερος στόχος της συντροφικής /συζυγικής επικοινωνίας δεν είναι να μεταδοθεί η άποψη κάποιου, αλλά να δημιουργηθεί ένα συναισθηματικό περιβάλλον όπου και οι δύο θα αισθάνονται ασφαλείς να εκφράσουν τις ανασφάλειες, τις ανησυχίες, τους φόβους τους και να μοιραστούν τα όνειρα, τις επιθυμίες, τους στόχους τους.
Σε κάθε περίπτωση να θυμάσαι ότι ο στόχος των δεξιοτήτων υγιούς επικοινωνίας πρέπει να είναι η αμοιβαία κατανόηση και η εύρεση μιας λύσης που να είναι ευχάριστη και για τους δύο σας. Γιατί η ουσιαστική επικοινωνία είναι περισσότερο θέμα επιθυμίας και θέλησης παρά ικανότητας. Προσωπικά τη θεωρώ αγάπη στην πράξη, γιατί μέσα της κρύβει ενσυναίσθηση. Όταν αγαπάς και νοιάζεσαι αληθινά τον άλλον μπαίνεις στη διαδικασία, όχι μόνο να τον ακούσεις, αλλά και να τον νιώσεις.
Για να επιβιώσει και να ευδοκιμήσει μια σχέση ή ένας γάμος, χρειάζονται δύο άτομα πρόθυμα να καλλιεργήσουν μια ένωση που θα εμπεριέχει γερές βάσεις. Γίνε ο/η σύντροφος /σύζυγος που θέλεις να έχεις. Αυτός/η που σέβεται τις ανάγκες του άλλου, που εισακούει τις επιθυμίες του, που κατανοεί τα συναισθήματα του και καταβάλει προσπάθεια να συσχετισθεί μαζί τους. Γιατί ακόμη και τα μεγαλύτερα βάρη γίνονται πιο ελαφριά όταν τα μοιραζόμαστε με τον άνθρωπο μας. Ειδικά όταν νιώθουμε έμπρακτα ότι μας αγαπά, μας βλέπει, μας ακούει, μας νιώθει, μας καταλαβαίνει, μας αποδέχεται.
