Ο αγαπημένος μας παραμυθάς Eυγένιος Τριβιζάς είχε πει ότι παραγεμίζουμε τα παιδιά με γνώσεις και αφήνουμε τη φαντασία τους να λιμοκτονεί, ενώ ο Barend van Heusden, καθηγητής στο Τμήμα Πολιτισμού και Γνωστικής Λειτουργίας του «Πανεπιστημίου Groningen» της Ολλανδίας, τονίζει τη σημασία ενσωμάτωσης της πολιτιστικής εκπαίδευσης στη ζωή των παιδιών. Η έκθεση στην τέχνη και τη μουσική κάνει κάτι περισσότερο από μια δημιουργική διέξοδο για τα παιδιά.
Η βύθιση των παιδιών στη μουσική μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση της εγκεφαλικής τους δύναμης. Η μουσική διεγείρει τα μέρη του εγκεφάλου που σχετίζονται με τα ακαδημαϊκά επιτεύγματα, όπως η ανάγνωση, τα μαθηματικά και η συναισθηματική ανάπτυξη. Το να παίζει το παιδί ένα μουσικό όργανο μπορεί επίσης να το βοηθήσει να αναπτύξει σημαντικές δεξιότητες ζωής, όπως η ομαδική εργασία, η ανάπτυξη ηγετικών δεξιοτήτων και η πειθαρχία. Αντί ωστόσο να βλέπετε τη μουσική ως εξωσχολική δραστηριότητα, θεωρήστε τη ως ένα γενικό μέρος της εκπαίδευσης του παιδιού σας και επιλέξετε να πάτε μαζί σε μια συναυλία ή μια μουσική παράσταση.
Πότε ήταν η τελευταία φορά που πήγατε να δείτε μια παράσταση χορού; Ο χορός είναι μια μορφή αυτοέκφρασης που υπερβαίνει αυτό που μπορούν να απεικονίσουν οι λέξεις. Οι χορευτές και οι χορεύτριες μπορούν να επικοινωνήσουν συναισθήματα, σκέψεις και ιστορίες με την κίνησή τους. Οι παραστάσεις μπαλέτου φιλικές προς τα παιδιά, είναι τέλειες ευκαιρίες για τους γονείς να περνούν ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά τους. Ταυτόχρονα μπορούν να εμφυσήσουν την αγάπη τους για τις ιστορίες ενός καλού βιβλίου ή παραμυθιού. Πως; Πριν από την παράσταση, μπορούν να διαβάσουν την ιστορία στο παιδί και να το αφήσουν να εξερευνήσει το μαγευτικό κόσμο που θα του παρουσιαστεί στην παράσταση όταν θα βλέπει τους ήρωες και τις ηρωίδες του βιβλίου να ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια του. Αυτό θα του επιτρέψει να ακολουθήσει καλύτερα την απόδοση.
Όταν φαντάζεστε μια βραδιά στο θέατρο, πιθανότατα φαντάζεστε μια διασκεδαστική βραδιά που περάσατε χαλαρώνοντας και παρακολουθώντας μια ιστορία να εκτυλίσσεται, απομακρύνοντάς σας από την πραγματικότητα για λίγες ώρες. Αυτό που ίσως δεν αντιλαμβάνεστε είναι ότι το θέατρο είναι κάτι παραπάνω από ψυχαγωγία. Η παράσταση, με όχημα τη φαντασία, ταξιδεύει παιδιά και γονείς σε έναν κόσμο όπου όλα είναι πιθανά. Το να πάρετε την οικογένειά σας για να δείτε μια παράσταση είναι σίγουρα μια διασκεδαστική εμπειρία, αλλά η έκθεση στις τέχνες είναι ευεργετική με πολλούς άλλους τρόπους. Το θέατρο τους επιτρέπει να μπουν στη θέση κάποιου άλλου και να δουν τη ζωή από τη σκοπιά του. Αυτό διδάσκει μαθήματα ενσυναίσθησης και πολιτιστικής σχετικότητας.
Η ζωγραφική για τα μικρά παιδιά είναι μια από τις πιο αγαπημένες τους ασχολίες. Μπορούν να ζωγραφίζουν συνέχεια και λατρεύουν να εξερευνούν τις δυνατότητές τους πάνω στο χαρτί με όλων των ειδών τα υλικά και τα χρώματα. Πριν ακόμη καταφέρουν να εκφραστούν επαρκώς με τη γλώσσα εκφράζονται μέσα από τις ζωγραφιές τους. Όλα εκείνα τα συναισθήματα που δεν μπορούν να εκφράσουν με το λόγο, εκφράζονται μέσω των ζωγραφιών και των σχεδίων τους. Η δημιουργικότητα που εμπλέκεται στην καλλιτεχνική εκπαίδευση ενισχύει τις δεξιότητες κριτικής σκέψης για τα παιδιά. Πολλά μουσεία και πινακοθήκες, σε μια προσπάθεια να εισαγάγουν τα παιδιά στον κόσμο του πολιτισμού και των τεχνών, διοργανώνουν προγράμματα και εργαστήρια προσαρμοσμένα στην ηλικία τους.
Αν θέλουμε τα παιδιά μας να ευδοκιμήσουν, πρέπει να τους αφήσουμε περισσότερο χρόνο και ευκαιρίες για παιχνίδι. Στην καλύτερη περίπτωση θεωρούμε το παιχνίδι ένα αναζωογονητικό διάλειμμα από τη μάθηση. Επί της ουσίας όμως, το παιχνίδι είναι μάθηση και υπό μια έννοια τέχνη μαζί. Δώστε λίγη ανάσα στα παιδιά σας, να ξεκουράσουν το μυαλό τους απολαμβάνοντας ατελείωτο παιχνίδι, υπαίθριες δραστηριότητες, εξερεύνηση στη φύση, βόλτες στο πάρκο ή τηθάλασσα. Αγκαλιάστε την εφευρετικότητα τους και χαρίστε στους μικρούς σας καλλιτέχνες την ευκαιρία να φτιάξουν λουλούδια από πλαστελίνη, ανθρωπάκια από ζυμάρι, σπιτάκια από πετρούλες και κουκουνάρια στο βουνό ή κάστρα από άμμο στην παραλία. Και μη ξεχάσετε μέσα σε όλο αυτό να τα παρακινήσετε να αποτυπώσουν τις ιδέες τους, μέσω μιας μορφής δημιουργικής έκφρασης από τις πιο αγαπημένες όλων μας, της φωτογραφίας. Προκαλέστε τα παιδιά να ενισχύσουν τη δημιουργικότητα τους και να αναπτύξουν την αισθητική τους βγάζοντας πολλές-πολλές φωτογραφίες.
Κάθε παιδί έχει δικαίωμα σε τροφή και στέγη, στην εκπαίδευση, στην ιατρική περίθαλψη και ούτω καθεξής. Πρέπει όμως να καταλάβουμε ότι κάθε παιδί έχει επίσης δικαίωμα στην εμπειρία του πολιτισμού. Ο Philip Pullman επισημαίνει την αναγκαιότητα της τέχνης στη ζωή των παιδιών: «Τα παιδιά χρειάζονται τέχνη και βιβλία, ποίηση και μουσική όσο χρειάζονται αγάπη, φαγητό, καθαρό αέρα και παιχνίδι.»
