Όλοι έχουμε ανάγκη την ανθρώπινη επαφή. Είναι πολύ σημαντικό να περνάμε χρόνο με τους δικούς μας ανθρώπους. Οι κοινωνικές συναναστροφές μας βοηθούν να βελτιωνόμαστε και να εξελισσόμαστε ως άνθρωποι. Είναι όμως εξίσου σημαντικό να περνάμε χρόνο μόνοι μας. Όταν είμαστε μόνοι, κάνουμε επιλογές και παίρνουμε αποφάσεις χωρίς να επηρεαζόμαστε από τους γύρω μας. Λίγο πολύ κυριαρχεί η πεποίθηση ότι όποιος είναι μόνος βιώνει μοναξιά και πολλοί άνθρωποι έχουν συνυφασμένη τη μοναχικότητα με τη μοναξιά. Επί της ουσίας είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα.
Μερικές φορές οι άνθρωποι θέλουν να είναι μόνοι με τον εαυτό τους, να ταξιδέψουν βαθιά μέσα τους, παρέα με τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους. Ο χρόνος με τον εαυτό τους, τους βοηθά να νιώσουν ευγνωμοσύνη για όσα έχουν και να βιώσουν την ευτυχία του να είναι παρόντες στη ζωή τους. Τότε επιθυμούν τη μοναχικότητα γιατί νιώθουν ότι είναι κάτι που τροφοδοτεί τη ψυχή τους και κινητοποιεί τη ζωή τους. Η μοναχικότητα είναι η κατάσταση του να είναι κανείς μόνος από επιλογή χωρίς να αισθάνεται μοναξιά. Είναι μια συναισθηματική αποστασιοποίηση η οποία τον αναζωογονεί ψυχολογικά. Κατά τον Albert Camus: «Για να κατανοήσει κανείς τον κόσμο, πρέπει να απομακρύνεται από αυτόν κατά καιρούς.»
Η μοναξιά από την άλλη είναι μια στενάχωρη κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται από μια αίσθηση απομόνωσης. Νιώθει κανείς μια αποσύνδεση από τους γύρω του γιατί κάτι λείπει. Αδιαμφησβήτητα είναι μια θλιβερή κατάσταση η οποία εξαντλεί συναισθηματικά και ψυχολογικά το άτομο που τη βιώνει. Ωστόσο, η μοναξιά σημαίνει διαφορετικά πράγματα για τον κάθε άνθρωπο. Για μερικούς ανθρώπους είναι έλλειψη κοινωνικής αλληλεπίδρασης, ενώ άλλοι μπορεί να έχουν άφθονη κοινωνική αλληλεπίδραση, αλλά νιώθουν ότι δεν έχει νόημα, και ως εκ τούτου είναι επίσης μόνοι.
Μελέτες ετών κατέληξαν ότι η μοναξιά χωρίζεται σε αντικειμενική και σε υποκειμενική μοναξιά. Αντικειμενική είναι όταν ένα άτομο είναι σωματικά μόνο, είτε γιατί έχασε το σύντροφο του είτε επειδή μετακόμισε χωρίς την οικογένεια του, σε μια άλλη χώρα να εργαστεί και δεν έχει εγκλιματιστεί ακόμη στη νέα πραγματικότητα. Υποκειμενική μοναξιά δεν είναι τίποτα άλλο από το αίσθημα πως ένα άτομο είναι μόνο, ενώ πρακτικά περιστοιχίζεται από πολλά άτομα.
Σύμφωνα με μια έρευνα για την κοινωνική σύνδεση, του «Πανεπιστημίου Trinity» της Ιρλανδίας, το γεγονός ότι κάποιος έχει άτομα γύρω του, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να είναι βαθιά μόνος. Το να νιώθετε μόνοι ενώ μοιράζεστε τη ζωή με ένα σύντροφο μπορεί να ακούγεται αδύνατο για τους ελεύθερους ανθρώπους, αλλά οι ειδικοί στις σχέσεις λένε ότι συμβαίνει όταν και όπου υπάρχει έλλειψη ενσυναίσθησης και σύνδεσης. Στην ουσία συμβαίνει όταν κανείς νιώθει ότι δεν ακούγονται οι ανάγκες του, οι σκέψεις του, οι φόβοι του, τα όνειρα του, τα συναισθήματα του και είναι ίσως η πιο πικρή μορφή μοναξιάς. Ο Γιάννης Ρίτσος δεν έγραψε τυχαία: «Θα σου πω ποια μοναξιά με τρομάζει περισσότερο. Εκείνη που τη νιώθεις μέσα στο πλήθος, γιατί κανείς δεν ακούει τα λόγια σου, δε μετράει τους παλμούς της καρδιάς σου, δεν απλώνει το χέρι να πιάσει το δικό σου…»
Τόσο η μοναχικότητα όσο και η μοναξιά λοιπόν έχουν τη δική τους θέση και αξία στο χάρτη της ζωής μας. Η μία ενθαρρύνει την προσωπική ανάπτυξη και η άλλη φέρνει την αλλαγή και την ωρίμανση. Να τις αποδέχεστε και να επιλέγετε με προσοχή τους ανθρώπους που σας περιβάλλουν. Βάλτε στη ζωή και στην καρδιά σας ανθρώπους από επιλογή, όχι από ανάγκη. Ανθρώπους που σας χαρίζουν την αγάπη τους, που ξέρουν να συγχωρούν, που σας αγκαλιάζουν με τα ελαττώματα σας, που έχουν κερδίσει το σεβασμό σας με τις πράξεις τους, που η παρουσία τους ομορφαίνει τη ζωή σας.
