Τα συναισθήματά μας επηρεάζουν κάθε κύτταρο του σώματός μας και όχι μόνο τις σκέψεις και τη διάθεσή μας. Η ψυχή και το σώμα αποτελούν ένα ενιαίο και αδιάσπαστο σύνολο και η άρρηκτη σύνδεση σώματος και συναισθημάτων δικαιολογεί την εκδήλωση σωματικών προβλημάτων. Όταν πάσχει το ένα, μοιραία συμπαρασύρει και το άλλο. Έχετε νιώσει ποτέ κάποιο σωματικό πόνο, έντονη αδιαθεσία ή παρατεταμένη κούραση και μετά από ενδελεχή έλεγχο ο γιατρός σας διέγνωσε ότι τα αίτια είναι ψυχοσωματικά;
Ψυχοσωματικά ονομάζονται τα σωματικά συμπτώματα τα οποία, παρότι είναι πραγματικά, δεν οφείλονται σε κάποια οργανική ή παθολογική αιτία αλλά προκύπτουν ή επηρεάζονται από το μυαλό και τα συναισθήματα. Αυπνία, πονοκέφαλος, στομαχόπονος, βρουξισμός, ίλιγγος, ημικρανία, ταχυκαρδία, δύσπνοια, δερματικά είναι μόνο μερικά απλά παραδείγματα του πώς η ψυχική μας κατάσταση επηρεάζει το σώμα μας. Εάν έχετε βιώσει κάποια ψυχοσωματικά συμπτώματα, είναι η στιγμή να κοιτάξετε βαθύτερα.
Επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι οι άνθρωποι, αποθηκεύουμε μνήμες, εμπειρίες και συναισθήματα σε κυτταρικό επίπεδο που σημαίνει ότι σε κάποιες περιπτώσεις που δεν υπάρχει ιατρική αιτία δεν είμαστε κατά φαντασίαν ασθενείς. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι ο εγκέφαλος μας συνδέει περιοχές στο σώμα μας με συγκεκριμένες μνήμες, συχνά σε υποσυνείδητο επίπεδο. Στην ουσία είμαστε παραλήπτες ενός μηνύματος που μας στέλνει το ίδιο μας το σώμα για να στρέψει την προσοχή μας σε κάποια συναισθηματική εκκρεμότητα την οποία έχουμε απωθήσει και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο βρίσκει έναν άλλον τρόπο να κάνει την εμφάνισή της.
Η υγεία σύμφωνα με τον «Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας» είναι η κατάσταση της πλήρους σωματικής ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι μόνο η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας. Και κάπως έτσι η σύγχρονη ιατρική επιστήμη επιβεβαιώνει τη σοφία των αρχαίων φιλοσόφων, που πίστευαν στη σύνδεση της ψυχικής και σωματικής ευεξίας. Ο Ιπποκράτης, θεμελιωτής της επιστημονικής ιατρικής, υποστήριζε ότι κάθε νόσος ξεκινά πρώτα από την ψυχή και μετά καταλήγει στο σώμα. Ως εκ τούτου έκρινε ότι πριν αποφασιστεί η θεραπεία του σώματος, πρέπει πρώτα να έχει θεραπευθεί το τραύμα της ψυχής. Η φιλοσοφία του Αριστοτέλη, η οποία με τον όρο «Αριστοτελισμός» επηρέασε την επιστημονική σκέψη κατά τον Μεσαίωνα, περιέγραφε την ψυχή ως την πρώτη ενδελέχεια ενός φυσικού σώματος, του οποίου είναι η κινητήρια δύναμη. Κεντρικό ρόλο στην εξέλιξη της παγκόσμιας σκέψης αναφορικά με αυτό το ζήτημα διαδραμάτισε και η διδασκαλία του Πλάτωνα, η οποία υποστήριζε πως το μεγαλύτερο λάθος στη θεραπεία των ασθενειών είναι ο διαχωρισμός σώματος και ψυχής, με συνέπεια οι γιατροί να μην εξετάζουν συνολικά το πρόβλημα αλλά μόνο το σημείο που νοσεί.
Το μυαλό μας είναι πολύ διαισθητικό. Προσπαθεί να μας προστατεύσει εκπέμποντας προειδοποιήσεις όλη την ώρα και μας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου όταν πιέζουμε τον εαυτό μας πέραν από τα όριά του. Παράλληλα, τα συναισθήματα έχουν σχεδιαστεί για να μας βοηθούν να επιβιώσουμε, να αναπτυχθούμε και να ευδοκιμήσουμε. Όταν εμείς κατ΄εξακολούθηση αγνοούμε αυτές τις προειδοποιήσεις είναι λες και παγιδεύουμε στο σώμα μας αρνητικά συναισθήματα και ευνοούμε τη σωματοποίηση τους. Σε μια μελέτη της μονάδας βιοϊατρικής έρευνας του «Πανεπιστημίου Cornell» των ΗΠΑ, τα παγιδευμένα συναισθήματα παρομοιάζονται με ένα μεγάλο σακίδιο που όταν το κουβαλάμε μας βαραίνει, επηρεάζει τη διάθεσή μας και στραγγίζει την ενέργεια μας. Όσο μεγαλύτερη είναι η συναισθηματική ένταση, τόσο πιο πιθανό είναι να παγιδευτεί ένα αρνητικό συναίσθημα στο σώμα μας.
Να θυμάστε ότι τόσο ο εγκέφαλος όσο και το σώμα μας έχουν την ικανότητα να επαναπρογραμματίζονται κάθε μέρα. Δεσμευτείτε λοιπόν να κάνετε αλλαγές στη ζωή σας σήμερα κιόλας. Αφιερώστε χρόνο για να κατανοήσετε καλύτερα το σώμα σας και τα μηνύματα που σας στέλνει με τα διάφορα ψυχοσωματικά. Σκεφτείτε ποια μπορεί να είναι τα ζητήματα τα οποία αντιμετωπίζετε τη δεδομένη στιγμή και νιώθετε ότι δεν μπορούν να λυθούν. Επεξεργαστείτε τι μπορεί να σας περιορίζει να τα εκφράσετε και τα αφήνετε να σας αρρωσταίνουν.
Εστιάστε στα πράγματα για τα οποία είστε ευγνώμονες στη ζωή σας και ενσωματώστε στην καθημερινότητα σας την ενσυνειδητότητα. Οι άνθρωποι που έχουν καλή συναισθηματική υγεία έχουν επίγνωση των σκέψεων, των συναισθημάτων και των συμπεριφορών τους. Έχουν μάθει να αντιμετωπίζουν το άγχος και τα προβλήματα που αποτελούν φυσιολογικό μέρος της ζωής με υγιή τρόπο. Αγαπούν τον εαυτό τους, είναι ενσυναισθητικοί με τους γύρω τους, έχουν υγιείς σχέσεις, αισθάνονται ισορροπημένοι, γαλήνιοι, έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της ζωής και να ζήσουν μια ευτυχισμένη ζωή. Γιατί ας μην ξεχνάμε πως σύμφωνα με τη «φιλοσοφία του Επίκουρου», η ευτυχία μας ταυτίζεται με την εξασφάλιση της σωματικής υγείας, παράλληλα με εκείνη της ψυχικής ηρεμίας.
