Οι σχέσεις κάθε είδους, αλλά ιδιαίτερα οι ρομαντικές, δεν είναι μικρό εγχείρημα. Ερχόμαστε ο ένας στη ζωή του άλλου με εντελώς διαφορετική ανατροφή, εμπειρίες ζωής, πεποιθήσεις, προσδοκίες, επιθυμίες, ανάγκες, τραύματα και είναι ουτοπικό να αναμένουμε ότι όλα θα κυλήσουν ομαλά και ότι η αγάπη από μόνη της είναι ικανή να κρατήσει μια σχέση για πάντα. Αυτό που έχει σημασία είναι το πόσο συστηματικά και συνειδητά είμαστε πρόθυμοι να αμφισβητήσουμε αυτές τις πεποιθήσεις, τις αντιλήψεις και τα πρότυπα και να προσπαθήσουμε να είμαστε η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας, τόσο για μας τους ίδιους όσο και από σεβασμό προς έναν άλλο άνθρωπο.
Σε κάποιες περιπτώσεις το ταξίδι στο χρόνο, επιβεβαιώνει ότι το χάσμα μεταξύ δύο συντρόφων είναι αναπόφευκτο. Πότε γιατί δεν αντιλαμβάνονται την αλλαγή που συντελείται στον ένα, πότε γιατί δεν μπορούν να προσδιορίσουν τη στασιμότητα που υπάρχει στον άλλον. Αισθάνονται ότι κάτι δεν πάει καλά, καθώς οι διαφωνίες συνεχίζονται, οι πράξεις μιλούν πιο δυνατά από τα λόγια, οι ανάγκες τους δεν καλύπτονται, οι διαφορετικές απόψεις, επί παντός επιστητού, διχάζουν και οι αμέτρητες ανασφάλειες και των δύο επηρεάζουν την ικανότητά τους να δημιουργήσουν την υπέροχη σχέση που τόσο πολύ επιθυμούν.
Μπαίνουν σε ένα φαύλο κύκλο, δεν μπορούν να αναγνωρίσουν εύκολα τι συμβαίνει. Φτάνουν, κάποιες φορές ακόμη και στο σημείο να πονούν και ενδεχομένως να αρρωσταίνουν και καταλήγουν στο συμπέρασμα, ότι ο/η σύντροφος τους είναι το λάθος άτομο. Παρόλα αυτά όμως δε διανοούνται να δώσουν ένα τέλος σε αυτήν τη σχέση. Αν τους ρωτήσετε γιατί, πιθανόν να μην έχουν καν αναλύσει το λόγο για να είναι εις θέση να σας απαντήσουν.
Εννοείται ότι η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, οι αιτίες αμέτρητες και εξαιρετικά υποκειμενικές. Ας δούμε όμως 7 από τις πιο συνηθισμένες:
1. ΑΣΦΑΛΕΙΑ. Ίσως ο πιο συνηθισμένος λόγος που οι άνθρωποι παραμένουν σε κακές σχέσεις είναι η σιγουριά και η ασφάλεια που αποκομίζουν. Υπάρχουν άνθρωποι που επιθυμούν ασφάλεια, είτε πρόκειται για ψυχολογική, κοινωνική ή οικονομική, οπότε δεν τολμούν να φύγουν από μια άσχημη σχέση. Ο Ernest Hemingway έγραψε: «Το πιο οδυνηρό πράγμα είναι να χάσεις τον εαυτό σου στη διαδικασία να αγαπήσεις κάποιον πάρα πολύ και να ξεχάσεις ότι είσαι και συ ξεχωριστός.» Και όμως στο βωμό αυτής της ασφάλειας πολλοί και πολλές θυσιάζουν την προσωπική τους ευτυχία και εσωτερική ηρεμία παραμένοντας σε μια δυσλειτουργική σχέση.
2. ΦΟΒΟΣ. Οι άνθρωποι κάποιες φορές υποφέρουν τόσο πολύ σε μια σχέση που χάνουν την πίστη τους σε κάθε καλό, πιστεύουν ότι δεν υπάρχει αγάπη και οποιαδήποτε ελπίδα να βρουν κάτι καλύτερο. Αντιστέκονται στην αλλαγή και νιώθουν καλύτερα να είναι σε μια σχέση που λειτουργεί κάπως από το να αντιμετωπίσουν μια ενδεχόμενη αλλαγή. Συχνά εγκαταλείπουν τα όνειρά τους, τον εαυτό τους, την ίδια τους τη ζωή. Επιλέγουν να αφήσουν τους φόβους και τις ανασφάλειες τους να τους κρατούν πίσω από την ευτυχία που τους αξίζει. Και ευτυχία δεν είναι απαραίτητα το γεγονός ότι πρέπει να χωρίσουν έναν άνθρωπο για να βρουν έναν άλλο αλλά για να είναι καλά μέσα τους.
3. ΜΟΝΑΞΙΑ. Πολλοί άνθρωποι παραμένουν σε μια δύσκολη σχέση επειδή φοβούνται τη μοναξιά. Για τον κάθε άνθρωπο υπάρχουν διαφορετικοί φόβοι που τον κρατάνε σε μια τέτοια σχέση, ο κυριότερος ωστόσο είναι ο φόβος της μοναξιάς. Φοβούνται αυτό που υπάρχει εκεί έξω και τη ζωή χωρίς σύντροφο. Ανεξάρτητα από το πόσες φορές έχουν πληγωθεί, έχουν θεωρηθεί δεδομένοι ή έχουν παραμεληθεί οι ανάγκες τους, εξακολουθούν να επιλέγουν το γνώριμο και το οικείο από το να αντιμετωπίσουν μια νέα πραγματικότητα μόνοι τους, όπου θα πρέπει να μάθουν ξανά από την αρχή να ζουν με νέα δεδομένα. Μήπως όμως η πιο πικρή μορφή μοναξιάς δεν είναι όταν νιώθεις μόνος, ενώ μοιράζεσαι τη ζωή σου με έναν άνθρωπο, που δε σέβεται τις ανάγκες σου, δεν κατανοεί τα συναισθήματα σου και δεν καταβάλει προσπάθεια να συσχετισθεί μαζί τους;
4. ΑΡΝΗΣΗ. Όταν βρισκόμαστε σε μια σχέση, συχνά κάνουμε όνειρα για κοινό μέλλον με το/τη σύντροφο μας. Αυτό είναι συχνά το πιο δύσκολο πράγμα για το τέλος μιας σχέσης. Δε χάνονται μόνο όλα αυτά που έχουν μοιραστεί δυο άνθρωποι, αλλά το φανταστικό μέλλον στο οποίο είχαν συμπεριλάβει ο ένας τον άλλον. Όταν αυτό το μέλλον εξαφανίζεται, είναι σύνηθες να κοιτάνε πίσω στο κοινό παρελθόν με λύπη. Είναι πολύ δύσκολο όταν κανείς έχει ανοίξει την καρδιάτου και έχει βάλει μέσα έναν άνθρωπο ξαφνικά μια μέρα να αποδεχτεί ότι πια δε θα ανήκει εκεί. Ως επακόλουθο αρνείται να αποδεχθεί ότι η σχέση, μετά από τόσες προσπάθειες με δεύτερες και τρίτες ευκαιρίες, απέτυχε. Πολλές φορές ακούμε ανθρώπους να μη φεύγουν από μια κακή σχέση για χάρη των χρόνων που επένδυσαν σε αυτή. Μερικές φορές παρατείνουν τη σχέση τους για χάρη της άνεσης και της οικειότητας. Άλλοι πάλι είναι τόσα χρόνια μαζί, που ήταν παρόντες και παρούσες όταν το ταίρι τους έχτιζε την ταυτότητα του και νιώθουν αβέβαιοινα προχωρήσουν μόνοι. Φυσικά, αν φύγουν από την ανθυγιεινή σχέση τους, κανείς δεν τους εγγυάται ότι η επόμενη θα λειτουργήσει. Απλά έστω έχουν κάνει ένα βήμα μπροστά και είναι δεχτικοί στην πιθανότητα να συμβεί.
5. ΕΛΠΙΔΑ. Για τους περισσότερους ανθρώπους ο λόγος που παραμένουν σε μια ιδιόμορφη σχέση είναι η ελπίδα ότι ο άλλος/η θα αλλάξει, θα τηρήσει τις υποσχέσεις του/της, ότι θα σταματήσει την όποια άσχημη συμπεριφορά. Όταν λέμε ότι κάποιος από τους δύο αλλάζει, δεν εννοούμε την επαγγελματική του εξέλιξη ή τη νέα όψη, που αποκτά με την πάροδο των χρόνων. Σε κάθε στάδιο της ζωής του ανθρώπου υπάρχει συνεχής προσωπική εξέλιξη ώστε να γίνει η καλύτερη εκδοχή του εαυτού του. Μια ισότιμη σχέση πρέπει να παρέχει στους συντρόφους πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθούν. Αν σε μια σχέση λοιπόν ο ένας εξελίσσεται και ο άλλος μένει στάσιμος είναι αναμενόμενο να επέλθει χάσμα. Το πώς μπορεί το ίδιο γεγονός να διαπεράσει τον έναν και να αφήσει ανεπηρέαστο τον άλλο, είναι ο παράγοντας που δημιουργεί ουσιαστικά αυτό το χάσμα ανάμεσά τους, όταν δηλαδή βιώνουν και οι δύο την ίδια κατάσταση, αλλά επηρεάζονται απ’ αυτήν με διαφορετικό τρόπο. Πρέπει λοιπόν να ξέρουμε πότε να προχωρήσουμε από κάποιον/α, που δεν είναι πρόθυμος/η να προσπαθήσει, σε αυτό το σημείο του ταξιδιού του/της, να δημιουργήσει μια υγιή συνειδητή σχέση και να θεραπευθεί από πληγές του παρελθόντος.
6. ΕΝΟΧΙΚΟΤΗΤΑ. Πολλοί άνθρωποι είναι από τη φύση τους ενοχικοί και νιώθουν ότι φταίνε για την αποτυχία μιας σχέσης και παίρνουν όλο το βάρος στους ώμους τους. Εικάζουν ότι το άλλο άτομο σκέφτεται ότι η αγάπη που εξέφραζαν κατά τη διάρκεια της σχέσης δεν ήταν αληθινή αφού ο χωρισμός δεν υποδεικνύει κάτι τέτοιο. Είναι λες και αναιρούνται όλα όσα ζήσανε, μαζί και οι υποσχέσεις που έδιναν στην αρχή της σχέσης για παντοτινή αγάπη στις χαρές και στις δυσκολίες της ζωής. Είναι όμως τελικά έτσι; Φεύγουν από μια σχέση γιατί δεν αγάπησαν πραγματικά ή γιατί δεν αντέχουν τα δύσκολα ή μήπως γιατί ξαφνικά βλέπουν ότι η αγάπη από μόνη της δεν είναι αρκετή και η ψυχολογική φθορά έχει αρχίσει να επηρεάζει σημαντικά την υγεία τους; Άρα μήπως τελικά αγαπούν πιο πολύ απ΄ότι φαίνεται, αλλά συνάμα με την αγάπη για τον/τη σύντροφο τους αγαπούν και τον εαυτό τους και θέλουν να τον προστατέψουν;
7. ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΙΣ. Πολλοί έχουν λανθασμένη αντίληψη για την έννοια της αγάπης και της υγιούς σχέσης και συμβιβάζονται με τα πάντα γιατί μεγάλωσαν με την πεποίθηση ότι δεν υπάρχουν τέλειες σχέσεις και όλα είναι θέμα συμβιβασμού. Κάποιοι άλλοι μεγάλωσαν με την πεποίθηση ότι η αγάπη όλα τα νικάει και όλα τα μπορεί και δεν μπορούν, σε καμιά περίπτωση, να αποδεχτούν ότι κάποιες φορές δε χωρίζεις κάποιον/α επειδή πια δεν τον/την αγαπάς. Θέλει πολλή αγάπη και μεγάλη δύναμη να αφήσεις τον άνθρωπο που αγαπάς γιατί δεν είσαι εσύ το άτομο που τον κάνει ευτυχισμένο και θες να είναι ευτυχισμένος ακόμη και αν εσύ δε θα είσαι μέρος αυτής της ευτυχίας. Υπάρχει άραγε μεγαλύτερη ένδειξη αγάπης από αυτήν; Κατά την Elizabeth Berg, η οποία είπε υπάρχει αγάπη στο να κρατάς κάποιον και υπάρχει αγάπη στο να αφήνεις κάποιον να φύγει, μάλλον όχι.
Τα πιο ευτυχισμένα ζευγάρια είναι εκείνα που έχουν αγάπη και ενσυναίσθηση ανάμεσα τους, ενώ παράλληλα συνεχίζουν να επιδιώκουν την προσωπική τους ανάπτυξη μέσα σε μια μακροχρόνια σχέση. Εκείνα που είναι πρόθυμα να αφαιρέσουν το φακό μέσω του οποίου βλέπουν κάθε φορά μια κατάσταση και να αφεθούν να ανακαλύψουν κάτι που αξίζει να δουν, με το φακό του άλλου ατόμου. Δε ζητάμε όλοι τα ίδια πράγματα από μια σχέση και από ένα σύντροφο και γι΄ αυτό άλλωστε δεν μπορούμε όλοι να ταιριάζουμε με όλους. Αν όμως ξέρουμε πραγματικά τι μπορούμε να δώσουμε σε ένα σύντροφο και μια σχέση και τι αναμένουμε κι εμείς να πάρουμε, τότε θα είμαστε εις θέση να ζήσουμε μια όμορφη σχέση με διάρκεια ζωής, όπου όπως το παλιό καλό κρασί, με το χρόνο θα γίνεται καλύτερη.
