Ο ύπνος είναι τόσο σημαντικός όσο κάθε άλλη δραστηριότητα που κάνει ένα άτομο κατά τη διάρκεια της ημέρας. Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι ο ύπνος είναι μόνο για ξεκούραση στο τέλος της πολυάσχολης ημέρας τους. Όμως είναι πολλά περισσότερα. Όταν κοιμόμαστε, το ανοσοποιητικό μας σύστημα ενισχύεται, η καρδιακή μας λειτουργία δυναμώνει, η παραγωγικότητα μας αυξάνεται και η μνήμη μας βελτιώνεται. Με αρκετές ώρες ύπνου, ένα άτομο ξύπνα αναζωογονημένο, με τη ψυχική και σωματική ενέργεια που χρειάζεται για μία νέα ημέρα. Ο ύπνος είναι πολύτιμο αγαθό και μονάχα όταν το στερούμαστε καταλαβαίνουμε την αξία του.
Δεν είναι σπάνιο στις μέρες μας το φαινόμενο ανθρώπων που γυρίζουν στο σπίτι εξαντλημένοι από την καθημερινότητα τους και παρά την εξάντληση τους δεν κατορθώνουν να αποκοιμηθούν. Η αϋπνία θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου. Πολλές φορές το γιατί δεν κοιμάται ο καθένας από μας ωστόσο φαίνεται να έχει διαφορετικές αιτίες.
Κατά τη διάρκεια της ζωής μας λίγο πολύ όλοι θα αντιμετωπίσουμε περιόδους όπου δε θα μας παίρνει εύκολα ο ύπνος. Κάποιοι σοβαρές στρεσογόνες καταστάσεις όπως μια απώλεια, ένα οικονομικό πρόβλημα, μια αρρώστια, μια αλλαγή στον τρόπο ζωής ή μια αγχωτική περίοδο στη δουλειά. Σε περιπτώσεις δύσκολες είναι κατά κάποιο τρόπο φυσιολογικό και δεν έχει καμία σχέση με την χρόνια αϋπνία η οποία φέρνει κάποια άτομα στο σημείο να κοιμηθούν λιγότερο από δύο ώρες το βράδυ για εβδομάδες ολόκληρες. Όταν οι άνθρωποι φτάσουν σε αυτό το σημείο είναι λες και δίνουν μια καθημερινή μάχη με την αϋπνία και εν τέλει είτε καταφέρνουν να κοιμηθούν για καμιά ώρα και μετά να μην κοιμούνται για το υπόλοιπο της βραδιάς είτε δυσκολεύονται να κοιμηθούν και τα καταφέρνουν λίγη ώρα πριν κτυπήσει το ξυπνητήρι για τη δουλειά. Αυτή η διαταραχή του ύπνου που δυσκολεύει τη ζωή μπορεί να μην έχει πάντα μια άμεση λογική εξήγηση, αλλά η αρνητική επίδραση που προκαλεί στην υγεία και την ποιότητα ζωής των ανθρώπων είναι πραγματικά ανησυχητική.
Σύμφωνα με έρευνα του “World Sleep Federation” τα άτομα με αϋπνία έχουν εγκεφάλους που είναι πιο δραστήριοι κατά τη διάρκεια του ύπνου, σε σχέση με τα άτομα που κοιμούνται κανονικά. Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της εν λόγω έρευνας χρησιμοποιήθηκε τεχνολογία που εξέτασε την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου ατόμων που κοιμούνται κανονικά και ατόμων που υποφέρουν από αϋπνία και διαπιστώθηκαν μεγαλύτερα επίπεδα εγρήγορσης στη λειτουργία του εγκεφάλου των ατόμων με αϋπνία ακόμη και όταν κοιμόντουσαν.
Στους πολύ ευαίσθητους ανθρώπους η αϋπνία είναι συχνά αποτέλεσμα αδιάκοπων σκέψεων και επίμονων συναισθημάτων που τους κρατούν σωματικά ή ψυχικά ενεργούς. Ουσιαστικά βιώνουν μια συναισθηματική υπερφόρτωση και υπεραναλύουν με αποτέλεσμα να είναι επιφορτισμένοι με έντονο στρες είτε γιατί επικεντρώνονται υπερβολικά στις ανησυχίες για το μέλλον είτε γιατί γεμίζουν άγχος για το παρελθόν. Αυτοί οι τύποι σκέψεων και συναισθημάτων συνήθως δεν εστιάζονται στην παρούσα στιγμή και είναι σύνηθες όλες αυτές οι σκέψεις και τα συναισθήματα να απομακρύνουν την εσωτερική τους ηρεμία και να καθιστούν τον ύπνο κάτι αδιανόητο να συμβεί.
Στη ζωή των ατόμων που είναι αγχώδη υπάρχουν εκείνα τα βράδια όπου την ώρα που θα έπρεπε να τους πάρει ο ύπνος και να αποφορτίσουν το μυαλό τους είναι συχνά σαν να έχει ανοίξει μια βρύση και μία ατελείωτη ροή ιδεών και έμπνευσης να ξεχύνεται χωρίς τέλος. Μπορεί να προχωρήσουν από τον ακριβή προγραμματισμό του γεύματος της επόμενης εβδομάδας, στη δημιουργία προϋπολογισμού εργασίας και στη συνέχεια να αναλύσουν κάθε στιγμή της ημέρας με αποτέλεσμα να μην μπορούν να απολαύσουν ένα ήρεμο ύπνο.
Η έλλειψη ποιοτικού ύπνου μπορεί να έχει βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις. Βραχυπρόθεσμα η έλλειψη επαρκούς ύπνου πιθανόν να προκαλέσει ημικρανία, ίλιγγο, μελαγχολία, υπερευαισθησία και ταυτόχρονα μπορεί να επηρεάσει τις δεξιότητες, τη διάθεση και τη μνήμη. Μακροπρόθεσμα η εν λόγω έλλειψη ενδεχομένως να είναι επιβλαβής για τη σωματική υγεία και μπορεί να θέσει σε μεγαλύτερο κίνδυνο για χρόνιες παθήσεις. Όσον αφορά τη ψυχική υγεία, η μακροχρόνια στέρηση ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη και να μειώσει την ευημερία ενός ατόμου οπότε η καλή ποιότητα ύπνου θα πρέπει να βρίσκεται στις προτεραιότητες μας γιατί η ψυχολογική σταθερότητα είναι επίσης μία σημαντική λειτουργία του ύπνου.
Ο χρόνος ύπνου που δεν είχε ένα άτομο, ποτέ λόγω της αϋπνίας, παρεμβαίνει στη λειτουργία του εγκεφάλου του. Συγκεκριμένα, μία βρετανική μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε νεαρούς ενήλικες διαπίστωσε ότι επιβραδύνεται η επεξεργασία-καταγραφή-ταξινόμηση-αφομοίωση πληροφοριών και η λειτουργία της μνήμης συνολικά, διότι η μνήμη αδυνατεί να εγγράψει νέα δεδομένα και συνεπώς να δημιουργήσει νέες αναμνήσεις. Όταν κοιμόμαστε ο εγκέφαλος μας συνεχίζει να λειτουργεί και τόση η διαδικασία της εκκαθάρισης των περιττών πληροφοριών όσο και η διαδικασία της αφομοίωσης και ενστάλαξης νέας γνώσης συντελούνται κυρίως τη νύχτα.
Το πρώτο βήμα για να ξεπεραστεί η αϋπνία είναι να αξιολογηθεί ο τρόπος ζωής του ατόμου και να προσπαθήσει να εντοπίσει τις βασικές αιτίες του προβλήματος. Η κατανόηση της βασικής αιτίας θα βοηθήσει να λάβει τη σωστή επιλογή δράσης για να ξεπεραστεί. Εάν έχετε επί του παρόντος κακές συνήθειες ύπνου, μια καλή ρουτίνα προ του ύπνου μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση της. Προσπαθήστε για λίγο καιρό να κόψετε ή να μειώσετε την καφεΐνη και το αλκοόλ κατά τη διάρκεια της ημέρας και να αποφύγετε την επαφή με την τηλεόραση και το κινητό σας αρκετή ώρα πριν ξεκινήσετε τη διαδικασία ύπνου. Αντ’ αυτού απολαύστε ένα χλιαρό ντους, φτιάξτε ένα χαλαρωτικό αφέψημα και διαβάστε ένα βιβλίο σε δωμάτιο με χαμηλό φωτισμό και ήρεμη μουσική.
Ο τρόπος που επιλέγει κανείς να γεμίζει την καρδιά και το μυαλό του όλη τη μέρα έχει φυσικό αντίκτυπο στην ποιότητα και στην ποσότητα του ύπνου του. Όταν έχει περάσει την ημέρα γεμάτη ανησυχία, φόβο ή θλίψη, αυτές οι εμπειρίες του κρατάνε συντροφιά το βράδυ όταν ξαπλώνει για να κοιμηθεί. Ακριβώς όπως κάποιος μπορεί να επιλέξει να κάνει σκέψεις γεμάτες φόβο, είναι εξίσου ικανός να κάνει σκέψεις γεμάτες ευγνωμοσύνη. Το “Journal Psychosomatic Research” διαπίστωσε ότι το αίσθημα ευγνωμοσύνης βοηθά τους ανθρώπους να κοιμούνται καλύτερα και περισσότερο.
Η ανάγκη βελτίωσης της ευεξίας και της ψυχικής σας υγείας είναι πιο σημαντική τώρα από πότε, αν σκεφτείτε πόσο διαδεδομένη και ύπουλη μπορεί να είναι η ζημιά της χρόνιας αϋπνίας. Εξασκηθείτε στις θετικές σκέψεις. Όταν ξαπλώνετε σκεφτείτε τι πήγε καλά στη μέρα σας. Όσο ασήμαντο κι αν σας φαίνεται, σκεφτείτε ένα χαμόγελο, ένα καλό λόγο, κάτι όμορφο που έκανε κάποιος για σας ή κάτι όμορφο που κάνατε εσείς για κάποιον άλλο. Νιώστε ευγνωμοσύνη για όλα τα καλά και θετικά που υπάρχουν στη ζωή σας και ο ύπνος θα έρθει ευκολότερα.
Όταν κάνετε την επιλογή να παρατηρείτε με προσοχή όλα όσα έχετε για τα οποία πρέπει να είστε ευγνώμονες, είναι σαν να έχετε αφιερώσει χρόνο και προσπάθεια για να βάλετε στη ζωή σας μία νέα προοπτική. Ξεκινήστε δουλεύοντας για την εσωτερική σας ισορροπία. Αγκαλιάστε τις νύχτες που είστε σε θέση να αφήσετε το μυαλό σας να χαλαρώσει και μη ξεχνάτε να υπενθυμίζετε στον εαυτό σας, ακόμη και εκείνες τις άγρυπνες νύχτες μέσα στο χάος που κυριαρχεί μέσα σας, ότι η ηρεμία του μυαλού και της ψυχής αξίζει τον κόπο.
